Sociale vaardigheden aanleren, doe je niet zomaar van vandaag op morgen.
Het is een langzaam-aan-actie. Het is ook geen ‘vak’ op zich.
Met het voorbeeld van de totemdieren bij de axenroos, krijgen onze kinderen
beelden en woorden om hun gedrag te benoemen. Ze leren zichzelf beter kennen.
Leren conflicten helder bespreken. Ze leren dat al deze types van gedragingen
goed zijn. Ze leren ook zien wanneer ze de relatiewijze gepast of ongepast
gebruiken.
De tien axen:
De bever
• gezond gedrag: materiële dingen geven, iets schenken, iets ter
beschikking stellen, iets uitlenen, zorgen voor, hulp bieden...
• overdreven gedrag: op een overdreven manier zorgen zodat de ander
geen kans krijgt om zelf iets te doen, verwennen, betuttelen...
• ontbrekend gedrag: geen hulp willen bieden...
De havik
• gezond gedrag: een informatie kritisch benaderen, onjuistheden bewijzen,
opdrachten aanvechten, zinloosheid van regels aantonen, iets kritisch uittesten,
iemand terechtwijzen, kritisch beoordelen, confronteren, evalueren...
• overdreven gedrag: agressie, pijnigen, kwetsen, iets stuk maken, vernietigen,
iemand vernederen, kleineren, provoceren, pesten, alle gezag ondermijnen,
sarcastische opmerkingen maken...
• ontbrekend gedrag: geen kritische ingesteldheid hebben, alles slikken...
De kameel
• gezond gedrag: met een positieve ingesteldheid richtlijnen volgen,
volgzaam zijn, gehoorzaam, bevelen uitvoeren, raad opvolgen, zich schikken
naar, meegaand zijn, om uitleg vragen, belangstelling tonen, zich laten inlichten,
informatie beluisteren...
• overdreven gedrag: op een overdreven manier en in alle situaties richtlijnen
vragen, te braaf alle richtlijnen volgen zonder ook maar ooit weerstand te
bieden of te protesteren, bang zijn om iets fout te doen om de genegenheid
van iemand kwijt te raken, te gedwee meelopen, overdreven onderdanig zijn,
voor alles toestemming vragen...
• ontbrekend gedrag: helemaal niet willen gehoorzamen, zich steeds verzetten
wanneer er richtlijnen gegeven worden, opdrachten niet gehoord hebben, geen
uitleg durven vragen, weinig interesse hebben...
De leeuw
• gezond gedrag: opdrachten, bevelen, adviezen geven, normen stellen,
regels verkondigen, grenzen bepalen, raad geven, iets uitleggen, een verslag
geven, vertellen, inlichtingen verstrekken, tips geven, nieuws brengen, babbeltje
doen, een spreekbeurt geven...
• overdreven gedrag: bazig zijn, doordrammen, het altijd beter weten,
niet kunnen verdragen dat anderen ook een inbreng hebben...
• ontbrekend gedrag: helemaal geen leiding kunnen of durven nemen in
situaties waar dit wenselijk is, schuchterheid kan een hinderpaal zijn om
bv. een spreekbeurt te geven, over weinig informatie beschikken...
De pauw
• gezond gedrag: zich laten zien, zich laten kennen, openheid, op het
podium gaan staan, eigen ideeën en belevenissen kenbaar maken, durven
uitkomen voor wat je kan en bent, aanwezig zijn bij iemand, nabijheid geven,
iemand contacteren, bij iemand blijven, op bezoek gaan...
• overdreven gedrag: allerlei vormen van probleemgedrag vertonen met
als doel de aandacht van iemand te bekomen, zich op een overdreven wijze op
de voorgrond plaatsen, zich opdringen, willen opvallen, clowngedrag, opvallende
kleding dragen, met opzet fouten maken, steeds in het brandpunt van de belangstelling
willen staan...
• ontbrekend gedrag: verlegen zijn, het moeilijk hebben met een compliment,
zichzelf niet durven laten zien...
De poes
• gezond gedrag: materiële dingen aannemen of vragen, iets in dank
aannemen, een geschenk aannemen, om iets vragen, zich laten verzorgen, genieten
van vertroeteld te worden, zich eens laten verwennen, hulp vragen, bedanken
voor geboden hulp...
• overdreven gedrag: profiteren, zich als een klein kind laten verwennen,
voor alles en nog wat hulp vragen, zelden bedanken, het vanzelfsprekend vinden
dat anderen iets voor je doen, iemand uitbuiten, stelen...
• ontbrekend gedrag: je niet eens kunnen laten verwennen...
De schildpad
• gezond gedrag: twijfelen, onzekerheid uitdrukken, ondergaan, schuldgevoelens
hebben, contact ontwijken, zich laten overspoelen, iets ambivalent aannemen,
op het aanbod noch ja noch neen zeggen...
• overdreven gedrag: door onmacht overspoeld worden, zich minderwaardig
voelen, ziekelijk schuldgevoel hebben, depressief neerslachtig zijn, zich
overdreven onmachtig voelen, overdreven teruggetrokken zijn, niet durven weerstaan,
weigeren, afwijzen...
• ontbrekend gedrag: jezelf geen verdriet, zwakheid, twijfel kunnen
toestaan...
De steenbok
• gezond gedrag: zich verdedigen, eigen terrein afbakenen, afweren,
negeren, geen aandacht geven, afwijzen, hulp weigeren, te kennen geven dat
men het zelf wel aankan, iets niet aannemen, geen geschenk willen, niet willen
ingaan op overdreven zorggedrag van anderen, geen uitleg behoeven, zich afsluiten
voor bepaald nieuws, iemand doen zwijgen, protesteren, defensief zijn, zich
verzetten tegen bepaalde regels en normen...
• overdreven gedrag: ziekelijk wantrouwen, opstandigheid, zich bijna
tegen alles verzetten...
• ontbrekend gedrag: helemaal geen weerstand kunnen bieden, zich laten
overrompelen, ondergaan...
De uil
• gezond gedrag: op sommige momenten iets voor zichzelf houden, 'niet'
geven wat men kan of weet kan positief en zinvol zijn, een geheim kunnen bewaren,
niets zeggen voor men het zelf heel duidelijk weet,de leiding niet nemen,
niet directief zijn, hulp weigeren te geven, iets niet geven, iets verzamelen,
zich niet laten kennen, gereserveerd zwijgen, zich afzijdig houden, zich terugtrekken,
alleen willen blijven...
• overdreven gedrag: er ontstaat probleemgedrag wanneer 'houden' op
een overdreven manier voorkomt of in situaties waar dit helemaal niet hoort,
zich isoleren, zich angstig afsluiten, hautain zijn, verantwoordelijkheid
ontwijken, te gesloten zijn, niet helpen in nood...
• ontbrekend gedrag: geen geheim kunnen bewaren...
De wasbeer
• gezond gedrag: waardering uiten en pluimpjes geven, bewonderen, appreciëren,
feliciteren, appél doen op iemand, hierdoor laat je hem aanvoelen dat
je in hem gelooft, dat hij belangrijk is, dat hij iets doet dat waardevol
is, iemand groeten en verwelkomen, iemand uitnodigen...
• overdreven gedrag: dwepen met iemand, vleien, op een overdreven manier
fan zijn van, het waardevolle niet willen of kunnen zien bij anderen...
• ontbrekend gedrag: niemand kunnen waarderen...
Klik
hier om de foto's van ons instapmoment te bekijken!